4. Objawy behawioralne depresji

Typowe objawy depresji w wymiarze behawioralnym, to: zaburzenia poziomu aktywności (hiper- lub hipoaktywność), działania agresywne lub destruktywne, napady płaczu, próby samobójcze, spowolniona lub niewyraźna mowa, popadanie

w uzależnienia, ogólna impulsywność, zachowania sprzeczne z osobistym systemem wartości, destrukcyjne zachowania kompulsywne, pobudzenie lub spowolnienie psychomotoryczne, zachowanie „acting-out” (wyładowywanie się), zachowanie „giving-up” (poddawanie się), przejawianie perfekcjonizmu.

Z powodu swej apatii i obniżonej motywacji osoby w depresji wycofują się z aktywności społecznej i ograniczają swoje typowe zachowania. W przypadku ciężkiej depresji chory może przez długie okresy pozostawać w łóżku. Niejednokrotnie unika interakcji społecznych, głównie z powodu utraty motywacji i zainteresowania światem. Depresja może się objawiać spowolnieniem tempa myślenia i kojarzenia oraz osłabieniem pamięci. Chorzy zaczynają się wolniej poruszać i ściszać mowę. Niekiedy zdarza się, że zupełnie zamierają w bezruchu. Stan taki nazywamy osłupieniem.

Często obserwuje się rzeczywiste zmiany w poruszaniu się, zwane zmianami psychoruchowymi, które przyjmują formę spowolnienia lub też pobudzenia i niepokoju. Niektóre osoby dotknięte depresją mogą mówić i poruszać się wolniej niż zazwyczaj, na ich twarzy nie widać ożywienia, wydaje się, że ich oczy i usta opadają, jakby pod jakimś ciężarem. Kiedy się wypowiadają, robią przerwy i używają niewielu słów, mówią monotonnym głosem, nie starają się utrzymywać kontaktu wzrokowego.

Inni chorzy z kolei wykazują pobudzenie – są niespokojni, nie przestają się poruszać, ruszają rękami, kręcą się, dotykają własnego ciała, gestykulują. Pobudzenie psychoruchowe można częściej obserwować u tych osób cierpiących na depresję, które doświadczają ponadto objawów lękowych, a spowolnienie psychoruchowe uważa się za bardziej charakterystyczne dla „czystej” depresji.

Autorzy: psycholog Izabela Gieryszewska, lekarz Marek Kozłowski, psycholog Arleta Balcerek